هر گونه اختلال یا شرایطی که کولون یا روده بزرگ (بخش انتهایی دستگاه گوارش که به رکتوم ختم میشود) را تحت تاثیر قرار دهد تحت عنوان بیماری کولون نامیده میشود. برخی از شایعترین بیماریهای کولون عبارتند از:
سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال طولانی مدت دستگاه گوارش است که موجب کرامپهای شکمی، نفخ، اسهال یا یبوست میشود. علائم از فردی به دیگری متفاوت است و دوره آن از چند روز تا چند ماه یکبار و اغلب در زمان استرس یا بعد از خوردن غذاهای خاصی اتفاق میافتد.
سندروم روده تحریک پذیر اغلب یک بیماری مزمن است، گرچه ممکن است بعد از چندین سال بهبود یابد.
سرطان کولون
بسیاری از علائم سرطان کولون در شرایط دیگر مثل عفونت، هموروئید، سندروم روده تحریک پذیر یا بیماری التهابی روده ایجاد میشود. در بسیاری از موارد افرادی که این علائم را دارند مبتلا به سرطان کولون نیستند، اما در صورت وجود هر یک از علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است:
- تغییر در حالات روده مثل اسهال یا یبوست یا تغییر در شکل مدفوع که بیشتر از ۴ هفته طول بکشد.
- خونریزی رکتوم
- مدفوع تیره یا خون در مدفوع
- کرامپ یا درد شکمی
- ضعف و خستگی
- کاهش وزن ناخواسته
همچنین با توجه به اینکه در اغلب موارد علائم بعد از پیشرفت سرطان مشاهده میشوند، غربالگری منظم بویژه در افراد در معرض خطر به منظور تشخیص زود هنگام سرطان کولون ضروری است.
کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو یک التهاب طولانی مدت کولون و رکتوم است. علائم کولیت اولسراتیو بستگی به شدت التهاب و میزان گسترش آن دارد. بطور کلی علائم شامل موارد زیر است:
- اسهال اغلب همراه با خون یا چرک
- درد یا کرامپ شکمی
- خونریزی روده بزرگ که باعث حضور خون در مدفوع میشود
- ناتوانی در عمل دفع با وجود اضطرار مداوم در دفع مدفوع
- کاهش وزن
- خستگی
- تب
- عدم رشد در کودکان
بیشتر افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو علائم خفیف تا متوسطی دارند، اما برای تعدادی از افراد شدت علائم زیاد است و اثرات قابل توجهی روی زندگی روزانه آنها دارد.
بیماری کرون
بیماری کرون یک نوع بیماری التهابی است که در قسمتهای مختلف دستگاه گوارش از جمله کولون اتفاق میافتد. علائم بیماری کرون بسته به اینکه التهاب در چه بخشی اتفاق بیفتد متفاوت است. علائم شایع عبارتند از:
- اسهال
- کرامپ و درد شکمی که اغلب بعد از غذا خوردن بدتر میشود.
- خستگی مفرط
- کاهش وزن ناخواسته
- خون و مخاط در مدفوع
فرد ممکن است همه یا فقط یکی از این علائم را داشته باشد. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است.
بیماری کرون بصورت دورهای اتفاق میافتد که در آن به مدت چندین هفته یا چند ماه فرد علائم خفیفی دارد یا هیچ علامتی ندارد و پس از آن دورهای با علائم شدید (عود) اتفاق میافتد.
درمان بیماریهای کولون با تغییر رژیم غذایی و درمانهای دارویی اتفاق میافتد. با این حال در موارد شدید بیماریهای کولون یا سرطان کولون، جراحی صورت میگیرد. جراحی کولون بصورت برداشت بخشی از دستگاه گوارش که آسیب دیده انجام شود.


