استوما یک مجرای خروجی بر روی سطح شکم برای خارج کردن ادرار و مدفوع از بدن است که با عمل جراحی ایجاد می شود.

دلایل زیادی برای جراحی استوما وجود دارد از جمله کولیت زخمی یا کولیت اولسروز، کرون (بیماری التهاب روده)، سرطان، بیماری دیورتیکولیت یا تروما (التهاب دیورتیکول های جدار روده). گاهی نیز ممکن است کودک یک روزه به دلیل نقص مادرزادی تحت جراحی استوما قرار گیرد.

هر فرد در هر سنی می تواند استوما داشته باشد که ممکن است موقت (تا زمانی که روده درمان شود) یا دائمی باشد. گاهی در طول جراحی لازم است جراح، استوما را بر روی دیواره شکم بسازد.

انواع استوما

به طور معمول استوما، صورتی و مرطوب است. همچنین استوما عصب ندارد به همین دلیل با دست زدن به آن حساس نمی شود. پس از جراحی، استوما متورم می شود اما بعد از 6 الی 8 هفته تورمش کاهش می یابد. سه نوع استوما وجود دارد: کولوستومی، ایلئوستومی و اوروستومی.

کولوستومی

کولوستومی اصطلاحی است که برای مجرای خروجی از روده بزرگ به کار می رود. در کولوستومی جراح قسمتی از روده بزرگ بیمار را بر می دارد و از میان شکم به سمت بیرون آن را بخیه می زند. به طور معمول کولوستومی در ناحیه چپ شکم قرار دارد.

مجرای خروجی کولوستومی به نسبت محکم و در افراد مختلف متفاوت است ولی به طور معمول 1 الی 3 بار در روز کار می کند. اغلب در کولوستومی کیسه استوما پس از استفاده با کیسه تمیز جایگزین می شود.

ایلئوستومی

ایلئوستومی اصطلاحی است که برای مجرای خروجی از روده کوچک استفاده می شود. جراح قسمتی از روده کوچک بیمار را برمی دارد و از میان شکم به سمت بیرون آن را بخیه می زند. به طور معمول ایلئوستومی در ناحیه راست شکم قرار دارد.

ایلئوستومی نسبت به کولوستومی فعال تر و مجرای خروجی آن شل تر است. کیسه ایلئوستومی می تواند 3 الی 6 بار در روز تخلیه شود.

اوروستومی

اوروستومی اصطلاحی است که برای مجرای خروجی ادرار به کار می رود. در اوروستومی قسمتی از روده کوچک برداشته می شود و به حالب (میزنای) وصل می شود تا یک راه برای عبور ادرار باز شود و یک انتهای آن از ناحیه شکم بیرون آورده می شود. اغلب در اوروستومی مثانه برداشته می شود، ولی بستگی به عمل جراحی دارد.

به طور معمول اوروستومی در ناحیه راست شکم قرار دارد و دهانه کوچکی برای خروج ادرار از بدن دارد. همچنین کیسه اوروستومی درپوش و شیر برای تخلیه ادرار دارد.

منبع

http://www.colostomyassociation.org.uk/index.php?p=239&pp=3&page=What%20is%20a%20stoma