تشخیص زود هنگام سرطان کولورکتال به موثر بودن جراحی سرطان کولورکتال یا دیگر روش‌های درمانی آن کمک می‌کند. بعضی از مهمترین روش‌های تشخیصی این سرطان در این مطلب ذکر شده است:
آزمایش خون
در سرطان کولورکتال خونریزی اغلب به درون روده بزرگ یا راست روده اتفاق می‌افتد و افراد مبتلا، دچار کم خونی می‌شوند. بررسی تعداد سلول‌های قرمز خون می‌تواند نشانه‌ای از این نوع خونریزی باشد. همچنین افزایش سطح پروتئین CEA در خون می‌تواند نشانه گسترش سرطان به دیگر نقاط بدن باشد.
آزمایش مدفوع
برای بررسی خون در مدفوع که از علائم سرطان کولورکتال است، آزمایش بررسی مدفوع انجام می‌شود.
تست باریوم انما دوبل کنتراست
این تست تصویربرداری از ماده خاصی به نام باریوم انما و اشعه ایکس برای ایجاد تصویر از کل روده (سکوم، روده بزرگ، راست روده و مقعد) استفاده می‌کند. برای ایجاد تصویری بهتر، هوا به داخل روده فرستاده می‌شود.
تست باریوم انما دوبل کنتراست می‌تواند در صورت مثبت شدن تست خون در مدفوع یا مشاهده علائم سرطان کولورکتال، انجام شود. این روش وجود پولیپ یا توده را نیز در روده بزرگ نشان می‌دهد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی تست اصلی برای تشخیص سرطان کولورکتال است. در این روش پزشک با دستگاه باریک و قابل انعطافی به نام کولونوسکوپ که مجهز به نور و دوربین در انتهای آن است کولون و رکتوم بیمار را معاینه می‌کند. کولونوسکوپی در صورت مشاهده خون در مدفوع یا دیگر علائم سرطان کولورکتال انجام می‌شود.
سیگموئیدسکوپی
در این روش کولون سیگموئید (آخرین بخش از روده بزرگ) و رکتوم (راست روده) بیمار به کمک سیگموئیدسکوپ بررسی می‌شود. این ابزار قابل انعطاف دید کاملی از داخل سیگموئید بیمار فراهم می‌کند. سیگموئیدسکوپی در صورت مشاهده علائم سرطان کولورکتال مثل درد شکم، وجود خون در مدفوع یا تغییر در حرکات روده انجام می‌شود.
سیگموئیدسکوپی ممکن است برای اندازه‌گیری فاصله بین تومور رکتوم از مقعد نیز استفاده شود. تومورهای نزدیک به مقعد معمولا نیازمند پرتودرمانی قبل از جراحی کولورکتال هستند.
بیوپسی
طی بیوپسی، پزشک بافت یا سلول‌های مشکوک را از کولون یا رکتوم بیمار برداشت می‌کند تا به صورت دقیق در آزمایشگاه بررسی شود. بیوپسی معمولا حین انجام کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انجام می‌شود.
سونوگرافی
در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تصویرسازی ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. این روش می‌تواند برای بررسی گسترش سرطان کولورکتال به کبد استفاده شود.
سونوگرافی از طریق مقعد (TRUS) نیز روشی برای بررسی داخل رکتوم است که طی آن پروب اولتراسوند داخل رکتوم قرار می‌گیرد. همچنین این روش برای تعیین مرحله سرطان رکتوم از جمله اینکه تومور چقدر در عمق دیواره رکتوم رشد کرده است و اندازه‌گیری فاصله تومور رکتوم از مقعد استفاده می‌شود.
سی تی اسکن (CT Scan)
در سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصویری ۳ بعدی از درون بدن استفاده می‌شود. سی تی اسکن برای اندازه‌گیری تومور روده‌ای، گسترش و محل آن استفاده می‌شود. سی تی اسکن معمولا قبل از جراحی کولورکتال انجام می‌شود.
PET-CT scan
اسکن PET از مواد رادیواکتیو برای بررسی تغییرات در فعالیت متابولیک بافت‌های بدن استفاده می‌کند. ترکیب PET و CT اسکن برای تعیین مرحله سرطان کولورکتال و برنامه ریزی جراحی کولورکتال برای تومورهای متاستاتیک استفاده می‌شود.
ام آر آی (MRI)
در MRI از امواج مغناطیسی و رادیویی قدرتمند برای ایجاد تصویری سه بعدی از بافت‌ها و اندام‌های مختلف استفاده می‌شود. MRI لگن می‌تواند برای تشخیص مرحله سرطان رکتوم، نحوه گسترش سرطان در لگن و فاصله تومور از مقعد استفاده شود.
