غربالگری سرطان روده

آزمایش خون مخفی در مدفوع (60 تا 69 سال)

همه زنان و مردان 60 تا 69 ساله باید هر دو سال یکبار آزمایش خون مدفوع (FOBT) را انجام دهند.

علائم سرطان روده متفاوت است و همه افراد یک نوع علامت ندارند. تحقیقات نشان داده که غربالگری مردان و زنان برای سرطان روده با استفاده از تست FOB، می تواند خطر مرگ و میر ناشی از سرطان روده را تا 16% کاهش دهد. هدف از این تست، شناسایی سرطان روده در مراحل ابتدایی است، زمانی که شانس بیشتری برای موفقیت درمان فرد وجود دارد.

افراد واجد شرایط غربالگری، کیت تست FOB را برای استفاده در منزل دریافت می کنند. این کیت بعدا برای شناسایی حضور خون که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیست، بررسی می شود. تست FOB، تست تشخیصی سرطان نیست، با این حال نتیجه آن نیاز به بررسی های بیشتر را مشخص می کند.

حدود 98% افراد نتیجه نرمالی دارند و در صورتی که هنوز واجد شرایط باشند، به انجام تست در دو سال بعد دعوت می شوند. 2% افراد با نتیجه مثبت تست، به متخصصین غربالگری روده و برای انجام کولونوسکوپی ارجاع داده می شوند. پس از کولونوسکوپی:

• از هر 10 نفر، حدود 6 نفر نتیجه نرمالی دارند.
• از هر 10 نفر، حدود 3 نفر مبتلا به پولیپ شناسایی می شوند.
• از هر 10 نفر، حدود 1 نفر مبتلا به سرطان شناسایی می شود.

غربالگری روده (55 سالگی)

غربالگری ناحیه روده شامل یک سیگموئیدسکوپی منعطف است. هدف از این کار، یافتن هر گونه توده رشد یافته کوچک به نام پولیپ است که چنانچه بدون درمان رها شود می تواند منجر به سرطان روده شود. غربالگری روده یک نوع غربالگری متفاوت از غربالگری سرطان روده است که از سن 60 سالگی شروع می شود.

 کولونوسکوپی

در کولونوسکوپی، پوشش روده بزرگ (کولون) به طور مستقیم توسط متخصص اندوسکوپی بررسی می شود. آزمایش کولونوسکوپی یک روش تشخیصی به دنبال مشکلات پایدار در اجابت مزاج، وجود خون در مدفوع، کم خونی غیر قابل توضیح و به عنوان تست غربالگری سرطان روده توصیه می شود. برای انجام این تست، دستگاه کولونوسکوپ از طریق مقعد به راست روده و سپس روده ها وارد می شود.

کولونوسکوپ یک لوله منعطف و باریک به ضخامت انگشت اشاره و با دوربین و نور در انتهای آن است که پوشش کولون را برای حضور هر گونه بیماری یا موارد غیر طبیعی بررسی می کند.

 چه موارد دیگری ممکن است طی کولونوسکوپی انجام شود؟

در طول کولونوسکوپی ممکن است بیوپسی (نمونه ای از پوشش روده برای بررسی دقیق تر زیر میکروسکوپ) برداشته شود. این کار کاملا بدون درد است.

همچنین ممکن است پولیپ های موجود در روده طی کولونوسکوپی برداشته شوند. پولیپ ها توده های غیر طبیعی از بافت پوششی روده هستند که انواع خاصی از آن ها می توانند به سرطان تبدیل شوند. در صورت تشخیص پولیپ، متخصص اندوسکوپی می تواند آن ها را همزمان از طریق پولیپکتومی بردارد. گاهی اوقات، انجام دوباره کولونوسکوپی به منظور درمان پولیپ های بزرگ تر و با شرایط پیچیده تر لازم است.

آماده سازی روده

برای داشتن یک تصویر واضح، روده بزرگ باید کاملا تمیز و از هر گونه مواد دفعی خالی شود. به این منظور مسهل تجویز می شود که به میزان قابل توجهی مصرف مایعات را در روز قبل از آزمایش افزایش می دهد که این کار به تمیز شدن روده ها کمک می کند. لازم است به طور کامل دستورالعمل غذایی خاص پزشک را در چند روز قبل از کولونوسکوپی برای اطمینان از تمیز شدن روده ها رعایت کنید.

زمانی که برای انجام تست مراجعه می کنید لازم است هر گونه حساسیت و واکنش های دارویی یا سایر تست هایی که قبلا انجام داده اید را با پزشک خود مطرح کنید. همچنین لازم است اندوسکوپی های قبلی خود یا هر گونه شرایط پزشکی خود را با جزئیات بیان کنید.

روش انجام کولونوسکوپی

طی انجام کولونوسکوپی در یک موقعیت راحت به پهلوی چپ دراز می کشید. ممکن است برای آرامش بیشتر داروهای آرامش بخش به شما تزریق شود. سپس متخصص اندوسکوپی، دستگاه کولونوسکوپ را به درون راست روده و سپس به روده بزرگ وارد می کند. کولونوسکوپی معمولا دردناک نیست. ممکن است حین آن، کرامپ های شکمی و فشار ناشی از ورود هوا به روده را تجربه کنید که کاملا طبیعی است و سریعا برطرف می شود. گاهی از شما خواسته می شود حین معاینه تغییر وضعیت بدهید که این کار به کمک پرستار انجام می شود. کولونوسکوپی معمولا 15 تا 60 دقیقه طول می کشد.

بعد از کولونوسکوپی

بعد از کولونوسکوپی لازم است تا یک ساعت برای بازیابی و از بین رفتن اثرات دارو استراحت کنید. با توجه به اینکه داروها در عکس العمل های طبیعی و تصمیم گیری های شما اختلال ایجاد می کنند، از رانندگی کردن و کار با ماشین آلات و یا گرفتن تصمیمات مهم در این روز خودداری کنید و بهتر است فقط استراحت کنید. معمولا روز بعد افراد می توانند فعالیت های روزانه خود را از سر بگیرند.

زمان اعلام نتیجه کولونوسکوپی

در بیشتر موارد، بلافاصله می توانید از نتیجه کولونوسکوپی مطلع شوید. با این حال، در صورتی که نمونه بیوپسی یا پولیپ گرفته شود، نتیجه بررسی های میکروسکوپی ممکن است تا دو هفته طول بکشد.

در صورتی که طی کولونوسکوپی پولیپ یا بیوپسی برداشته شود، ممکن است خونریزی حین دفع مشاهده شود. اگر خونریزی مداوم و شدید بود یا درد شکمی شدیدتر شد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

غذا و نوشیدنی بعد از کولونوسکوپی

از مصرف الکل بعد از معاینه خودداری کنید. مصرف الکل بعد از هر گونه آرام بخش، حالت خواب آلودگی را تشدید می کند. رژیم غذایی معمول خود را می توانید بعد از کولونوسکوپی داشته باشید، گر چه احتمالا غذاهای سبک تر را در روز معاینه ترجیح می دهید.

داروهای مصرفی بعد از کولونوسکوپی

مصرف داروهای معمول خود را می توانید بلافاصله بعد از کولونوسکوپی از سر بگیرید. البته در صورتی که پولیپ برداشته شود باید از مصرف داروهای ضد التهاب یا رقیق کننده های خون برای یک دوره مشخص خودداری کنید. ممکن است از داروهای مسهل و سبوس گندم استفاده کنید، اما نباید مسهل های خیلی قوی مصرف کنید.

عملکرد روده بعد از کولونوسکوپی

دو تا سه روز بعد از کولونوسکوپی نباید انتظار عملکرد طبیعی روده را داشته باشید. بعد از این زمان روده ها به وضع طبیعی خود بر می گردند.

مواردی که لازم است به پزشک گزارش دهید:

• درد شدید یا استفراغ
• استفراغ خونی
• دمای بدن بالاتر از 38 درجه سانتیگراد
• قرمزی، حساسیت به لمس و تورم پایدار در محل تزریق وریدی